Από την αρχαιότητα σε επιφανειακά κοιλώματα της Ζακύνθου αναβλύζει μαύρο πετρέλαιο (Μαζούτ) το οποίο οι κάτοικοι ονόμαζαν “Νάφθα” και το χρησιμοποιούσαν για φωτισμό (πυρσούς) για στεγανοποίηση σκαφών (πίσσα) κ.α. Όπως αναφέρει ο Ηρόδοτος σε λίμνη της Ζακύνθου υπήρχε πίσσα, την οποία συνέλεγαν οι κάτοικοι. Η πίσσα είχε οσμή ασφάλτου και ήταν σ’ όλα ανώτερη από την πίσσα της Πιερίας. Στην πίσσα της Ζακύνθου αναφέρονται αργότερα ο Πλίνιος στην «Φυσική Ιστορία» του, ο Βιτρούβιος στο «Περί Αρχιτεκτονικής» σύγγραμμά του, αλλά και ο Διοσκουρίδης στο «Περί Ύλης της Ιατρικής». Ο Γάλλος λογοτέχνης και πολιτικός Σατωβριάνδος που επισκέφθηκε την Ζάκυνθο το 1806 στο έργο του «ΤΟ ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ», γράφει ότι: «Η Ζάκυνθος είναι σήμερα ξακουστή για τις πετρελαιοπηγές της». Από το 1941 έως το 1945 ο Γερμανικός πολεμικός στόλος τροφοδοτείτο με πετρέλαιο από τις πετρελαιοπηγές που είχαν διανοίξει οι Γερμανοί στην Ζάκυνθο. Αυτές τις πηγές έκλεισαν αργότερα μετά την απελευθέρωση, οι «σύμμαχοι» Άγγλοι το 1946 με τσιμέντο ταχείας πήξεως. Ο χημικός Ευάγγελος Μπόμπος αναφέρεται στα «Τα πετρέλαια της Ζακύνθου» με εκτενές άρθρο στην εβδομαδιαία εγκυκλοπαιδική επιθεώρηση «Ο ΗΛΙΟΣ» της 25ης Ιανουαρίου 1941. Αναφέρει προσπάθειες άντλησης και εκμετάλλευσης από τους Αγγλοαμερικάνους τα έτη 1866 – 1867, μετέπειτα το 1891 με δαπάνες του ελληνικού κράτους αλλά και αργότερα τα έτη 1948 – 1952 από τους Αυστριακούς. Το 1913 ο Ζακυνθινός Δ. Κολαΐτης με συνεταίρο τον Άγγλο Ρόστον με επιφανειακές γεωτρήσεις κατάφεραν να εξάγουν 20 περίπου τόνους πετρελαίου την ημέρα. Εγκατέλειψαν από την έλλειψη σύγχρονων τεχνικών μέσων που θα τους επέτρεπαν την γεώτρηση σε μεγαλύτερα βάθη. Αυτή την περίοδο λειτούργησε μικρό εργοστάσιο στην περιοχή Κρυονέρι της Ζακύνθου που παρήγαγε πετρέλαιο για μηχανές ντίζελ και λιπαντικά. Οι Άγγλοι πρωτοενδιαφέρθηκαν το 1927, ενώ ένα χρόνο μετά ανέλαβε το πολεμικό μας ναυτικό και τα χρησιμοποίησε το 1928. Η ιδιωτική τους εκμετάλλευση άρχισε το 1965 και η υπόθεση έκλεισε με απίστευτες μεθοδεύσεις το 1979. Ο Σωτήρης Σοφιανόπουλος, πρώην ιδιοκτήτης της ΧΡΩΠΕΙ ανακαλύπτει το 1965 το κοίτασμα σε μια βαλτώδη έκταση 1.000 στρεμμάτων. Πηγαίνει στη Ζάκυνθο και οργανώνει ένα εργοτάξιο επανδρωμένο με μηχανικούς και τεχνικούς της ΧΡΩΠΕΙ. Σημειώνει ο ίδιος σε παλαιότερες συνεντεύξεις του: «Έτρεχα από το υπουργείο Βιομηχανίας στη ΔΕΠ και τούμπαλιν. Σ’ αυτά τα δρομολόγια με κορόιδευαν όλοι μαζί. Τράβηξα μια εταιρεία στη Ζάκυνθο και πουλούσα το πετρέλαιο που έβγαζα με κανονικό τιμολόγιο στη ΧΡΩΠΕΙ». Η δραστηριότητα άντλησης και εμπορίας του πετρελαίου της Ζακύνθου κράτησε σχεδόν δύο χρόνια. Μετά συνελήφθη ο Σοφιανόπουλος. Όπως εξιστορεί πάλι ο ίδιος: «ενώ ο ίδιος ο πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Καραμανλής είχε ζητήσει από τον υπουργό Βιομηχανίας να μου δοθεί άδεια εκμεταλλεύσεως, αντ’ αυτού μια ωραία πρωία έρχονται στο Κερί και με συλλαμβάνουν ως παραβάτη του νόμου επειδή παράγω αργό πετρέλαιο».
ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΤΩΝ ΠΕΤΡΕΛΑΙΩΝ ΖΑΚΥΝΘΟΥ ΤΗΝ ΜΕΤΑΠΟΛΙΤΕΥΣΗ Το 1974, ο τότε υπουργός Βιομηχανίας και Ενεργείας του Κωνσταντίνου Καραμανλή, Μιλτιάδης Έβερτ, προχώρησε στην εθνικοποίηση των πετρελαιοπηγών της «ΧΡΩΠΕΙ» στην Ζάκυνθο διότι όπως δήλωνε «η εξόρυξη πετρελαίου είναι αρμοδιότητα του ελληνικού κράτους, και όχι ιδιωτών». Αμέσως μετά διέταξε το κλείσιμο των πετρελαιοπηγών. Ο Σοφιανόπουλος ξανάνοιξε τις πετρελαιοπηγές θέτοντας όρο τη συνέχιση της λειτουργίας τους από το κράτος, όπως είχε δεσμευτεί ο Έβερτ, οπότε η κυβέρνηση προχώρησε αμέσως στη σύλληψη και φυλάκιση του Σοφιανόπουλου και σε καταστροφή των εγκαταστάσεων της εταιρίας.
Πηγή άρθρου: “Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία” – 6/8/1995 (αναδημοσίευση in red.gr). Φωτογραφίες: ΔΙΟΝΥΣΗΣ ΦΟΥΡΝΟΓΕΡΑΚΗΣ
